در میان لوازم و تجهیزات که در مزارع پرورش ماهی مثل تور پرتابی و ساچوک که برای صید ماهیان سالم و بیمار است، فرغون و سطل و پیمانه ی کوچک و بزرگ برای غذادهی ، فرچه و فنس برای نظافت دیواره ها و کف استخرها، پمپ کف کش، ترازوهای قپانی و گرم برای توزین و…
دو گروه از تجهیزات تخصصی در هر مزرعه ای لازم است که به شرح هریک می پردازیم.
- دستگاه رقم بندی یا سایز بند ماهیان
- دستگاه هواده
رقم بندی یا سایز بندی آبزیان
رقم بندی یا سایز بندی ماهیان در طی دوران پرورش انجام می شود. از محاسن رقم بندی جلوگیری از همجنس خواری ، ایجاد ماهیان همسان در یک استخر، آسان شدن انتخاب دردانه بندی خوراک ، جلوگیری از رقابت غذایی در بین جمعیت ماهیان است.
از معایب رقم بندی استرس شدید به ماهی، دستکاری شدن ماهی که باعث ایجاد زخمهای پوستی و حساسیت بیشتری به قارچ پذیری و باکتری می شود همچنین چون قبل از رقم بندی ۲۴ ساعت قطع غذا خواهیم داشت این گرسنگی و شروع مجدد غذادهی با حداکثر۷۰% غذای مصرفی تا ۴۸ساعت رشد روزانه را به تعویق می اندازد که در مزارع بزرگ که جمعیت ماهی زیاد است اهمیت به سزایی دارد. رقم بندی اتوماتیک ماشینی که از یک صفحه بزرگ و لوله های پلاستیکی متعدد تشکیل شده، در زمان کمتر و حداکثر تا ۳ سایز ماهی را جدا میکند و نسبت به رقم بندی دستی، مشکلات و معایب رقم بندی را کاهش می یابد.
دستگاه هواده
انواع هواده های پدل ویل، اسپلش، ایرجت، فورس، ونچوری، بلوئر باعث اختلاط لایه های آب و یکنواختی حرارتی، بالا بردن اکسیژن، حذف گازهای زیان آور در آب و نهایتا بالا بردن توان تولید از خصوصیات مهم آنهاست.
الف) هواده پدل ویل یا پاروئی در استخرهای خاکی رواج دارد و به دلیل شناور بودن روی سطح آّب کارایی بیشتری دارد و بستر خاک را تخریب نمی کند. عدم صدمه زدن به آبزیان ، کم مصرف بودن، چرخشی کردن آب و در صورت تعبیه درست، حرکت آب در گوشه های استخر که محل تجمع میکروارگانیسمهاست از مزایای آن است. سرعت و بالا بردن تبخیر آب ، از معایب عمده این نوع هواده است.
ب) هواده اسپلش جزء هواده های سطحی بوده که با استفاده از پمپ آب را از عمق مکش کرده به صورت فواره ای در سطح پخش می کند. اختلاط آب در کف باعث خروج گازهای آمونیاک و نیترات می شود و بستر از حالت احیایی به اکسیدی تبدیل می شود. به دلیل داشتن قابلیت تنظیم پروانه از برخورد آبزیان با دستگاه جلوگیری می شود در ساخت قطعات از مواد ضدخورندگی استفاده شده است و جابجائی و نصب آسان دارد نسبت به هواده پاروئی در استخرهای خاکی بهتر است.
ج) هواده ایرجت : یک دستگاه قدرتمند که به صورت شناور و ثابت پروانه را به چرخش در می آورد و هوا با آب بواسطه تزریق هوا در آب و ایجاد یک جریان دائمی که باعث اختلاط لایه های مختلف آب می شود.
این نوع هواده گزینه مناسبی برای استخرهای با عمق بالای ۵/۱ متر است.
مقاومت بالا در برابر زنگ زدگی و خورندگی و امکان تنظیم زاویه برای حداکثر تبادل اکسیژن از مزایای مهم آن است.
د) هواده فورس: این دستگاه با مکش هوا و تبدیل آن به حبابهای ریز و تزریق آن در اعماق مختلف آب میزان اکسیژن سلول در آب را افزایش داده و علاوه بر هوادهی ، با برهم زدن لایه های آب باعث گاز زدائی و تصفیه آب و فضولات کف می گردد. این هواده برای انواع استخرها، مراکز زنده فروشی و استخرهای پیش ساخته منحصر به فرد است.
ه)هواده ونچوری: یکی از بهترین گزینه های هیدرولیکی در تلفیق پمپاژ آب و هوادهی است این هواده بافشار پمپاژ آب عمل می کند و حبابهای بسیار ریز هوا را همراه با آب در عمق آب وارد می کند.
خارج شدن گازهای ناخواسته موجود در استخر تا ۳۰درصد قابلیت جابجایی بدلیل وزن کم ، راندمان بالای انتقال اکسیژن به آب نسبت به مصرف انرژی ، جریان سازی و هوادهی در عمق های زیر cm40 ، عدم روغن کاری در طول دوره هوادهی از مهمترین مزایای آن است.
و) هواده بلوئر : بلوئر یا دمنده دستگاهی است که نقش مهمی در انتقال و جابجایی هوا یا گازها ایفا می کند و با ایجاد جریان هوا یا گاز ، تنظیم دما و فشار تهویه را انجام می دهد. هواده بلوئر توسط لوله هایی با طول زیاد به استخر متصل می شود. دارای پروانه هایی است که هوای بیرون استخر را مکش کرده و آن را با فشار و حجم معینی از طریق لوله ها و دستگاه، عمل اکسیژن سازی و اکسیژن رسانی تمام نقاط آب انجام می دهد.