مدیریت حفاظت از عوامل زیستی بیماریزا در مرغداری

مدیریت حفاظت از عوامل زیستی بیماریزا در مرغداری: ابزاری اساسی برای تضمین سلامت و کیفیت تولید طیور

حفاظت از عوامل زیستی

حفاظت از گله های طیور در برابر میکروارگانیسم های بیماریزا[۱]، بخش بسیار مهمی از فرآیند تولید تجاری طیور است. شیوع بیماری‌های بسیار بیماری‌زا و مسری مانند آنفولانزای پرندگان یا سالمونلا انتریتیدیس به گله‌های طیور می‌تواند منجر به مشکلات جدی سلامت و رفاهی برای پرندگان و پیامدهای اقتصادی برای تولیدکننده شود. تراکم بالای گله های بزرگ طیور تجاری (مرغ گوشتی، مرغ تخمگذار و مرغ مادر)، به طور قابل توجهی خطر انتقال بیماری ها را افزایش می دهد. شرکت‌های بزرگ حوزه طیور و واحدهای تولیدکننده طیور، صرف‌نظر از اندازه مزرعه، باید اقدامات حفاظت زیستی را برای جلوگیری از ورود و گسترش ارگانیسم‌های عامل بیماری انجام دهند.

چگونه عوامل بیماری در بین گله های طیور پخش می شوند؟

 ویروس­ها، باکتری­ها و انگل­ها می­توانند از مسیرهای ذیل بین گله های طیور پخش شوند.

تجهیزات و وسایل نقلیه آلوده که بین مزارع حرکت می کنند.

لباس‌ها و کفش‌های آلوده کارگران مزرعه یا بازدیدکنندگان.

حیوانات آلوده مانند پرندگان وحشی، حشرات، جوندگان و حیوانات خانگی .

هوای آلوده، روی ذرات گرد و غبار مزارع یا بازار مجاور.

باغ هایی که از کود مرغی تصفیه نشده به عنوان کود استفاده می کنند.

آب آلوده ای که برای آشامیدن یا خنک کردن استفاده می شود.

چگونه رویه های امنیت زیستی می توانند از گله شما محافظت کنند؟

 اقدامات حفاظت زیستی که باید توسط تولیدکنندگان طیور برای اطمینان از سلامت پرندگان خود اجرا شود.

1. بررسی دائم وضعیت هوای مرغداری ها

در سیستم‌های تولید فشرده، تراکم ذخیره‌سازی در مرغداری‌ها بسیار بالاست و در نتیجه حفظ میکرو اقلیم و شرایط بهداشتی بهینه را دشوار می‌سازد. وضعیت سلامت پرندگان و پرسنل تحت تأثیر میکرو فلور هوا است. درجه حرارت بالا، رطوبت و سطوح آلودگی ذرات معلق در ساختمان های طیور (که به ویژه در پرورش بستر مشاهده می شود) سبب رشد و توسعه میکروارگانیسم ها می شود .هربوت و همکاران ، کلوچک و همکاران و سیکورسکا آلودگی میکروبی هوا مرغداری ها را تجزیه و تحلیل و گزارش کردند که منبع اصلی میکروب ها پرندگان و به دنبال آن خوراک، بستر و فضولات می باشند. از اینرو، وضعیت میکروبی مزارع پرورش مرغ در درجه اول تحت تأثیر کارایی سیستم تهویه و گرد و غبار هوا قرار می گیرد.

بسیاری از پژوهشگران این عقیده را دارند که حداکثر میزان مجاز آلودگی میکروبی هوا در مرغداری ها ۲۵۰۰۰۰ میکروب در متر مکعب است. طبق نظر کریستوفیک، غلظت باکتری ها و قارچ های موجود در هوا در ساختمان های طیور نباید به ترتیب از CFU/m3 100000 و CFU/m3 2000 تجاوز کند. بر اساس پیشنهادات فعلی ارائه شده توسط تیمی از کارشناسان کمیسیون بین بخشی برای حداکثر غلظت و شدت مجاز برای عوامل مضر برای سلامت [۱۰]، حداکثر غلظت مجاز باکتری ها و قارچ های مزوفیل در محیط کار به ترتیب CFU/m3 100000 و CFU/m350000 است. با این حال، همانطور که توسط نتایج مطالعات متعدد نشان داده شده است، غلظت کل باکتری ها و قارچ ها در مرغداری ها به طور قابل ملاحظه ای بیشتر است و بسته به سیستم مدیریتی ممکن است به ۲۶/۷ میلیون میکروب در هر متر مکعب برسد. قرار گرفتن در معرض سطوح بالای آلودگی میکروبیولوژیکی هوا، تهدید بزرگی برای سلامت انسان و حیوانات و همچنین محیط طبیعی اطراف مزارع طیور است.

2. بازدیدکنندگان مزرعه خود را به حداقل برسانید.

میکروارگانیسم های بیماری زا را می توان روی لباس، کفش، پوست و موی انسان یافت. محدود کردن حضور غیرضروری انسان در مزارع، بخش مهمی از یک طرح امنیت زیستی موثر است. تولیدکنندگان باید: محوطه نگهداری پرندگان را حصار بکشند و در ورودی مزرعه تابلوهایی نصب کنند که نشان می دهد بازدی از مزرعه و تجهیزات آن محدود است. ورود بازدیدکنندگان به مزرعه باید محدود باشد و فقط بازدیدکنندگان ضروری اجازه حضور داشته باشند. برای بازدیدکنندگان تجهیزات حفاظتی مانند چکمه، روپوش و روسری فراهم گردد. باید اطمینان حاصل گردد که دست های بازدیدکنندگان قبل از ورود به منطقه مزرعه شسته یا ضدعفونی شده باشد و یک حمام پا با محلول ضدعفونی کننده تازه در ورودی هر مرغداری در محل استفاده گردد. یکی از اقدامات مفید، نگهداری سوابق بازدیدکنندگان در دفترچه است که در صورت بروز مشکل، کنترل شیوع بیماری به شکل صحیح صورت پذیرد.

بازدید از سایر مرغداری ها را محدود کنید.

برای به حداقل رساندن خطر انتقال بیماری بین مزارع، تولیدکنندگان طیور باید از بازدید از سایر واحدهای مرغداری جلوگیری نمایند. شستشو و ضدعفونی هر وسیله نقلیه و تجهیزات قبل از ورود مجدد به مزرعه نیز الزامی است.

3. همه حیوانات خانگی را از خانه های مرغداری دور نگه دارید.

حیوانات خانگی مانند سگ، گربه و سایر حیوانات می توانند ناقل ارگانیسم های ایجاد کننده بیماری طیور باشند. تولیدکنندگان طیور نباید اجازه ورود حیوانات خانگی به مرغداری را دهند.

4. برنامه های موثر کنترل جوندگان و حشرات را تمرین کنید.

 موش‌ها و حشراتی مانند مگس‌ها و سوسک‌ها می‌توانند ارگانیسم‌های بیماری‌زا را حمل و منتشر کنند. تولیدکنندگان باید با شرکت های کنترل کننده آفات خود مشورت کنند و از برنامه های موثر کنترل جوندگان و حشرات استفاده کنند. از تله ها و مواد شیمیایی تایید شده می توان برای از بین بردن یا کاهش آفات استفاده کرد که خطر ابتلا یا گسترش بیماری های طیور را کاهش می دهد.

5. جلوگیری از تماس با طیور غیرتجاری یا پرندگان وحشی خودداری کنید.

 پرورش دهندگان طیور باید از هرگونه تماس با منابع غیرتجاری طیور که ممکن است سطح واکسیناسیون یا وضعیت سلامت متفاوتی داشته باشند خودداری کنند. کارمندان مزرعه نباید اجازه داشته باشند که طیور یا پرندگان قفسی را در خانه نگهداری کنند، که ممکن است منشأ بیماری باشند. سالن ها و مرغداری ها باید تا حد امکان ایزوله نگهداری شوند تا از دسترسی پرندگان وحشی به دانخوری ها و آبخوری ها جلوگیری شود، زیرا مدفوع این پرندگان آلودگی را به مزارع انتقال می دهد. تولیدکنندگان دارای حوضچه های نگهداری آب باید نگران حضور پرندگان آبزی و پتانسیل حمل فضولات از اطراف حوضچه به داخل مرغداری خود باشند. پرندگان آبزی ناقل ویروس آنفلوانزای مرغی و همچنین سایر بیماری های طیور شناخته شده اند.

6. اطراف سوله های طیور و سطل های خوراک را تمیز نگه دارید.

 علف‌های هرز را در اطراف سوله های تولید طیور کوتاه نگه داشته شوند. وسایل قدیمی یا زباله‌هایی که پناهگاه و زیستگاهی برای موش‌ها و حشرات است، می‌توانند بیماری را گسترش دهند، لذا باید سریعا خارج شوند.

7. پرندگان مرده را روزانه جمع آوری و دفع کنید.

پرندگان مرده باید هر روز جمع آوری و با روشی تایید شده، دفع شوند. انباشته شدن مرگ و میر در داخل مرغداری و تجزیه لاشه قبل از دفع، خطر گسترش بیماری را به طور مستقیم یا از طریق جوندگان و حشرات افزایش می دهد. تولیدکنندگان باید افزایش مرگ و میر، کاهش تولید تخم مرغ یا علائم مرتبط با مشکلات سلامتی را هرچه سریعتر با دامپزشک خود گزارش دهند. این امر تشخیص و پاسخ سریع در صورت وجود بیماری را تضمین می کند. در موارد مرگ‌ومیرهای غیرعادی بالا یا کاهش شدید تولید تخم‌مرغ، فوراً به دامپزشک خود تماس بگیرید.

_________________________________________________________________________________________________________________________________________

منابع

Karwowska E. Microbiological Air Contamination In Farming Environment. Polish J. Of Environ. Stud., 14, (4), 445, 2005.

Seedorf J., Hartung J., Schröder M., Linkert K. H., Phillips V. R., Holden M. R., Sneath R. W., Short J. L., White R. P., Pedersen S., Takai H.,Johnsen J. O., Metz J. H. M., Groot Koerkamp P.

1998. G., Uenk G. H., Wathes C. M. Concentrations And Emissions Of Airborne Endotoxins And Microorganisms In Livestock Buildings In Northern Europe. J. Agric. Eng. Res.,70, 97, 1998.

 Szejniuk B., Kluczek J. P. Microbiological Analysis Of The Environment During Broiler Chickens Rearing. Zesz.Nauk. Przegl. Hod., 45, 289, 1999 [In Polish].

Vučemilo M., Matkovič K., Vinkovič B.,Macan J., Varnai V. M., Prester L. J., Granić K.,

Orct T. Effect Of Microclimate On The Airborne Dust And Endotoxins Concentration In A Broiler House. Czech J. Anim.Sci., 53, (2), 83, 2008.

Herbut E., Wężyk S., Musiał M. Influence Of Chosen Factors Of Microclimate On Microflora Of Air In Broiler House.Rocz. Nauk. Zoot., 9, (1), 319, 1982 [In Polish].

Kluczek J. P., Traczykowski A., Nowak S., Paluszak Z. The Flora Of Bacteria In Duck-Farm Building In Relation To The Period Of Reading Muscovy (Carina Muschata). Pr. Kom. Nauk Roln. I Biol., Btn Bydgoszcz,30, 83, 1993 [In Polish].

Sikorska D. Ecological Changes In Poultry Production. Zesz. Nauk. Ar Wrocław, Ser. Rolnictwo, 84, (540), 439, 2006 [In Polish].

Kołacz R., Dobrzański Z. Hygiene And Welfare In Farm Animals. Wyd. Ar Wrocław, 2006 [In Polish].9. Krzysztofik B. Microbiology Of Air. Wyd. Politechniki Warszawskiej, Warszawa, 1992 [In Polish].

Tymczyna L., Bartecki P. Bioaerosols And Bacterial Endotoxins As Risk Factors In Agriculture. Rocz. Nauk. Zoot.,34, (1), 3, 2007 [In Polish].

Mituniewicz T., Sowińska J., Wójcik A., Iwańczuk-Czernik K., Witkowska D., Banaś J.

Effect Of Disinfectants On Physicochemical Parameters Of Litter, Microbiological Quality Of Poultry House Air, Health Status And Performance Of Broiler Chickens. Polish J. Of Environ. Stud., 17, (5), 745, 2008.

Mituniewicz T., Witkowska D., Wójcik A., Sowińska J., Iwańczuk-Czernik K., Banaś J.

Analysis Of Microbiological Contamination Of Air In Buildings For Poultry In The Spring And Summer Season. Ekologia I Technika, Xvi, (5a), 107, 2008 [In Polish].

Radon K., Danuser B., Iversen M., Monso E., Weber C., Hartung J., Donham K., Palmgren U., Nowak D. Air Contaminants In Different European Farming Environments. Ann. Agric. Environ. Med., 9, (1), 41, 2002.

Vučemilo M., Matkovič K., Vinkovič B., Jakšić S., Granić K., Mas N. The Effect Of Animal Age On Air Pollutant Concentration In A Broiler House. Czech J. Anim. Sci., 52, (6), 170, 2007.

[۱] Biosecurity