سرماخوردگی گاو چیست؟
هنگامی که دما در پاییز و زمستان شروع به کاهش می کند، به ویژه با نزدیک شدن به دمای صفر درجه سانتی گراد، زمان آن می رسدکه به این فکر کنیم، این دما چه تأثیری بر بهره وری و کارایی گاو دارد. مانند همه پستانداران، گاوها خون گرم هستند و نیاز به حفظ دمای بدن ثابت دارند. دمای طبیعی رکتوم برای یک گاو حدود ۳۸ درجه سانتیگراد است. در محدوده ای از دماهای محیطی به نام “منطقه گرما خنثی”، حیوانات مجبور نیستند برای حفظ دمای بدن خود انرژی اضافی صرف کنند. در دماهای پایین این محدوده، فرآیندهای متابولیک طبیعی، گرمای کافی برای حفظ دمای هسته بدن را تامین می کنند. در منطقه گرما خنثی، خود حیوانات ممکن است رفتار خود را تغییر دهند (مانند جستجوی سرپناه در برابر باد) و در درازمدت با رشد یک پوشش موی ضخیم برای زمستان، بدون تأثیر بر نیاز مواد مغذی خود، پاسخ دهند. با این حال، در زیر حد پایین منطقه گرما خنثی، در “دمای بحرانی پایین تر”، حیوان استرس سرما را تجربه می کند. برای مقابله با استرس سرما، حیوان باید میزان متابولیسم خود را افزایش دهد تا گرمای بیشتری برای بدن تامین کند. این باعث افزایش نیازهای غذایی، به ویژه برای انرژی می شود.
گاوها، مانند انسانها، در واقع «دمای مؤثر» را تجربه میکنند که هم دمای هوا و هم تأثیر سرمای باد را در نظر میگیرد. باد خنک یا سردی که از روی یک حیوان می گذرد، گرما را خیلی سریعتر از هوای ساکن در همان دما از آن دور می کند.
علائم استرس سرماخوردگی
استرس سرما می تواند گاوها را به طرق مختلف تحت تاثیر قرار دهد و همچنین تشخیص آن دشوار است. برخی از علائمی که باید به دنبال آنها باشید عبارتند از: تغییر رفتار، غلغلک، کاهش نمره وضعیت بدن، کاهش مصرف آب و کاهش تولید شیر.
عوامل موثر بر توانایی حیوان در مقاومت در برابر سرما
سازگاری: گاوها با رشد کت بلندتر و ضخیمتر خود را با هوای سردتر سازگار میکنند یا به آن عادت میکنند. این عایق اضافی در برابر هوای سرد ایجاد می کند. پوشش باید تمیز و خشک باشد تا حداکثر محافظت را برای گاو فراهم کند. کثیفی یا رطوبت روی کت ارزش عایق آن را به شدت کاهش می دهد.
لایه چربی: گاوهایی که در شرایط خوب و دارای لایه چربی ضخیم هستند بهتر از گاوهای لاغر در برابر سرما مقاومت می کنند. لایه چربی به عنوان یک لایه عایق دیگر بین هسته حیوان و محیط عمل می کند.
نرخ متابولیک: گاوها همچنین برای افزایش تولید گرما و کمک به حفظ دمای بدن، میزان متابولیسم خود را افزایش می دهند. این امر نیاز به انرژی غذایی را افزایش می دهد، بنابراین اشتها معمولاً افزایش می یابد و گاوها بیشتر غذا می خورند.
اثرات استرس شدید سرما بر گاو
هیپوترمی زمانی اتفاق می افتد که دمای بدن بسیار کمتر از حد طبیعی باشد. به طور کلی، در گاو، هیپوترمی خفیف با دمای بدن ۳۰-۳۲ درجه سانتی گراد، هیپوترمی متوسط در ۲۲-۲۹ درجه سانتی گراد و هیپوترمی شدید زیر ۲۰ درجه سانتیگراد رخ می دهد. با کاهش دمای مقعدی به زیر ۲۸ درجه سانتیگراد، گاوها بدون کمک از طریق گرم کردن و تجویز مایعات گرم قادر به بازگشت به دمای طبیعی نیستند. با پیشرفت هیپوترمی، فرآیندهای متابولیک و فیزیولوژیکی کند می شود و خون از اندام های انتهایی منحرف می شود تا از اندام های حیاتی محافظت کند. پستانک ها، گوش ها و بیضه ها مستعد سرمازدگی هستند. در موارد شدید، تنفس و ضربان قلب کاهش می یابد، حیوانات هوشیاری خود را از دست می دهند و می میرند. در بیشتر موقعیت ها، مشکلات بیشتر و پرهزینه تر رخ می دهد. گاوها در معرض دمای محیطی کمتر از دمای بحرانی پایین تر، اما بدون علائم آشکار هیپوترمی قرار می گیرند. این امر نیاز به انرژی نگهداری این حیوانات را افزایش می دهد زیرا آنها با شرایط سازگار می شوند و انرژی بیشتری را برای حفظ دمای بدن منحرف می کنند. دو واکنش بالقوه برای این وضعیت وجود دارد.
- گاوها به خوراک با کیفیت بالاتر و/یا افزایش مصرف دسترسی دارند و بنابراین وزن بدن خود را حفظ می کنند. گاوها سعی می کنند برای تامین انرژی مورد نیاز خود، مصرف خوراک را افزایش دهند. با توجه به فرصت و ظرفیت روده، گاوها غذای بیشتری می خورند تا به افزایش نیازهای انرژی خود کمک کنند. از نظر عملی معمولاً تغذیه غلات نیز به صلاح است. این باعث افزایش هزینه های خوراک، افزایش هزینه نگهداری گاوها می شود، با این حال انتظار این است که گاوها وزن بدن خود را حفظ کنند. به طور کلی پذیرفته شده است که به ازای هر افت ۱ درجه سانتی گراد به زیر دمای بحرانی پایین تر، تقریباً ۲ درصد افزایش در نیاز انرژی وجود دارد. مقادیر خوراک اضافی مورد نیاز برای یک گاو تحت تنش سرما را می توان محاسبه کرد، اما به عنوان یک قاعده کلی، یک گاو با پوشش زمستانه خشک باید از خوراک اضافی مطابق جدول زیر تغذیه شود.
کنسانتره بیشتر مورد نیاز
(کیلوگرم/گاو/روز) |
علوفه بیشتر مورد نیاز
(کیلوگرم/گاو/روز) |
انرژی بیشتر مورد نیاز
(درصد) |
دمای موثر
(سانتی گراد) |
۰ | ۰ | صفر | ۱- |
۰/۹ – ۱ | ۱/۶ – ۱/۸ | ۲۰ درصد | ۱۲- |
۱/۸ – ۲/۳ | ۳/۲ – ۳/۶ | ۴۰ درصد | ۲۳- |
گاوها ممکن است نتوانند مقدار علوفه اضافی مورد نیاز برای حفظ وزن بدن خود را بخورند و ممکن است به جای علوفه اضافی برای تامین انرژی مورد نیاز خود، با مقدار مشخص شده دانه تغذیه شوند.
- گاوها کیفیت و مصرف غذا را افزایش نمی دهند و وزن بدن خود را کاهش می دهند. اگر گاوها با غذای اضافی تغذیه نشوند یا کیفیت به آنها اجازه ندهد که به اندازه کافی برای تامین انرژی مورد نیاز خود غذا بخورند، توده بدن برای تولید گرمای متابولیک “سوزانده” می شود. این گاوها وزن خود را کاهش می دهند زیرا هم انرژی تغذیه و هم چربی ذخیره شده برای حفظ دمای بدن و عملکردهای حیاتی منحرف می شود. گاوهایی که در این وضعیت شروع به کاهش وزن می کنند به زودی وارد یک مارپیچ رو به پایین می شوند – هر چه وزن (چربی) بیشتری از دست بدهند، عایق کمتری دارند، بیشتر مستعد استرس سرما هستند و حتی سریعتر وزن کم می کنند. گاوها و به خصوص تلیسه هایی که وزن کم می کنند در شرایط بدی زایمان می کنند. پیامدهای آن افزایش مشکلات زایمان، افزایش تعداد گوساله های سبک تر و ضعیف تر و مرگ و میر بیشتر گوساله ها است. این تلیسه ها مقدار کمتری آغوز (با کیفیت پایین تر) تولید می کنند و تولید شیر کمتر، افزایش مرگ و میر نوزادان و کاهش سرعت رشد در گوساله های زنده مانده دارند. این گاوها معمولاً با تأخیر بازگشت به فحلی، روزهای باز طولانیتر و موفقیت باروری ضعیفتری دارند.
عوامل کلیدی مدیریت برای محدود کردن اثرات استرس سرما
- بررسی شرایط آب و هوا. کنترل دما و افزایش تغذیه در پاسخ به هوای سرد. گاوها در سه ماهه آخر در دورههایی که دمای موثر کمتر از سطح بحرانی پایینتر میآید، نیاز به تغذیه کنسانتره اضافی دارند.
- از حیوانات در برابر باد محافظت کنید. باد به طور قابل توجهی دمای موثر را کاهش می دهد و استرس سرما را بر حیوانات افزایش می دهد.
- گاوها را خوب بخوابانید. فراهم کردن بستر خشک کافی تفاوت قابل توجهی در توانایی گاوها برای تحمل استرس سرما ایجاد می کند.
- گاوها را تمیز و خشک نگه دارید. پوشش های مرطوب خواص عایق را به شدت کاهش داده و گاوها را مستعد استرس سرما می کند. کت های گلی نیز خاصیت عایق بودن مو را کاهش می دهند.
- خوراک اضافی ارائه دهید. یونجه و غلات بیشتری را تغذیه کنید. اگر خوراک مرطوب تغذیه می شود، مطمئن شوید که منجمد نشده اند.
- آب تهیه کنید. اطمینان حاصل کنید که گاوها همیشه آب کافی در دسترس داشته باشند. محدود کردن آب مصرف خوراک را محدود می کند و تامین انرژی مورد نیاز گاوها را دشوارتر می کند. آب های یخ زده و آب بیش از حد سرد مصرف آب را به طور جدی محدود می کند.
ما نمیتوانیم آب و هوا را کنترل کنیم، اما میتوانیم هر کاری که به طور منطقی ممکن است برای کاهش اثرات سرما بر گاوها انجام دهیم. این امر به کاهش هزینه ها و بهبود راندمان تولید کمک می کند.