در این مطلب از گروه تولیدی یادگار اطلاعات کلی درباره گاو قرار گرفته و در ابتدا به اصطلاحات پرکاربرد در این صنعت میپردازیم.
گاو شیری: گاو هایی که با هدف فروش شیر آن ها در دامداری ها پرورش داده می شوند.
تلیسه: گاو های ماده ای که هنوز به بلوغ جنسی نرسیده و زایمان نداشته است.
گاو های دو منظوره: گاو هایی که هم به منظور دریافت شیر و هم فروش گوشت آنها پرورش داده می شوند.
پروار بندی: افزایش وزن دام به منظور تولید گوشت بیشتر به وسیله جیره اصولی.
فحلی: فحلی در گاو به دوره ای گفته میشود که گاو یا تلیسه از نظر جنسی اماده پذیرش است. مدت زمان فحلی حدود ۱۲ تا ۱۸ ساعت میباشد.
گاو برگشتی: گاوی که سابقه سه بار تلقیح مصنوعی داشته که منجر به آبستنی نشده باشد. این گاو ها به طور معمول زیر ۱۰ سال سن داشته و از نظر فیزیکی و ژنتیکی مشکلی برای آبستی وجود ندارد.
تولید مثل و توسعه
یکی از نکات تداوم کار دامداری ها تولید مثل به منظور تولید شیر و نسل جدید جهت توسعه فارم می باشد.
ماده ها در سن یک سالگی به بلوغ جنسی رسیده و برای آبستنی آماده می گردند. سیکل فحلی گاو ها از زمان بلوغ آغاز می شود و این دوره هر ۲۱ روز تکرار می گردد. از مواردی که میتوان با آن میزان بازدهی یک گله را بررسی کرد تعداد تلقیح به ازای هر آبستنی، تعداد آبستنی با اولین تلقیح تعداد روز های باز و فاصله زایش ها می باشد.
دوره آبستنی گاو ها تقریبا از ۹ ماه بیشتر می باشد و به دلیل ایده آل ترین حالت برای دوره آبستنی هر گاو چیزی بین ۱۲ الی ۱۳ ماه می باشد.
زایمان در گاو
همانطور که گفته شد دوره آبستنی گاو ها کمی بیشتر از ۹ ماه می باشد و در زمان زایمان گاو آبستن به ساختمان مربوطه انتقال می یابد. زمان زایمان گوساله حدود ۲ الی ۴ ساعت بوده و در ابتدا دست های گوساله از بدن خارج می شود و درصورتی که گاو به تنهایی قادر به زایمان نباشد دامپزشک حاضر در مجموعه در این پروسه کمک خواهد کرد.
گوساله های تازه به دنیا آمده باید پس از طی یک ساعت قادر به حرکت باشند و حتما در ساعات ابتدا تولد آغوز را دریافت کنند. آغوز غنی از آنتی بادی بوده و به زنده مانی گوساله تازه متولد شده و همچنین مقاومت در مقابل بیماری ها کمک می کند.
از مواردی که در گاو ها ناخوشایند می باشد دو قلو زایی است. در زمان دو قلو زایی علاوه بر زایمان سخت این حیوان، درصورتی که جنسیت گاو ها با هم متفاوت باشد، هورمون های گوساله نر در زمان رشد بر دستگاه تناسلی ماده اثر گذاشته و باعث ناباروری تلیسه می گردد که به این گاو ها اصولا گاو فری مارتین گفته می شود.
دید گاو
گاو ها دید پانوروما دارند و تقریبا میتوانند همه جا را بدون چرخش گردن خود ببیند. این مسئله کمک خوبی برای بررسی موقعیت شکارچی به گاو ها می دهد اما نکته ای که در این مطلب وجود دارد این است که گاو ها از عضلات چشمی ضعیفی برخوردارند و نمیتوانند به طور دقیق اشیا را ببینند. گاو ها رنگ های گرم مانند نارنجی و قرمز را خیلی بهتر از رنگ های سرد تشخیص می دهند. زاویه دید گاو بر اساس مطالعات انجام شده ۳۳۰ درجه میباشد.
چرخه شیردهی
چرخه شیردهی گاو ها با شیر آغوز شروع شده و به چهار مرحله ابتدای دوره، اواسط دوره، اواخر دوره و دوره خشکی تقسیم می شود. سه دوره ابتدایی شیر دهی گاو ها حدودا ۱۲۰ روز می باشد و دوره خشکی گاو نیز تقریبا ۶۵ روز است.
گاو ها در هفته ۶ – ۸ خود در دوره پیک تولید قرار دارند و پس از آن میزان تولید شیر به مرور زمان کاهش می یابد.
دوره خشکی گاو به دوره ای اطلاق می شود که عملیات شیر دوشی متوقف شده و گاو در دوره استراحت خود قرار میگیرد تا برای آبستنی بعدی آماده گردد.
