در این مقاله میخواهیم به جوحه کشی طبیعی،جوجه کشی مصنوعی، نحوه نگهداری تخم ها نطفه دار، دوره ی ستر در جوجه کشی و دوره ی هچر در جوجه کشی و نکات نگهداری جوجه بلافاضله بعد از هچ بپردازیم بپردازیم.
جوجه کشی طیور
جوجه کشی به دو صورت طبیعی و مصنوعی انجام میگیرد. در جوجه کشی طبیعی از مرغ کرچ ( مرغ اماده برای خوابیدن روی تخم) استفاده میگردد اما در جوجه کشی مصنوعی از دستگاه جوجه کشی استفاده میشود. دستگاه جوجه کشی دما، رطوبت و چرخش لازم برای تخم ها را در دوره های مختلف تامین میکند.
دوره ی جوجه کشی به دو بخش ستر و هچر تقسیم میشود. دوره ی ستر در مرغ از روز اول تا پایان روز هجدهم است در این دوره تخم ها میچرخند تا مانع از چسبیدن نطفه به دیواره ی تخم شود در دوره ی هچر که ۳ روز پایان جوجه کشی است چرخش متوقف میشود و جوجه ها شروع به نوک زدن میکنند دما در ای دوره نسبت به ستر پایین تر و رطوبت بالاتر است.
جوجه کشی طبیعی
همانطور که در مقدمه گفته شد این روش توسط مرغ انجام میگیرد. به مرغی که روی تخم ها تا زمان تبدیل شدن آنها به جوجه میخوابد مرغ کرچ میگویند. از علائمی که میتوان به کرچ شدن مرغ پی برد: متوقف شدن تخم گذاری، پف دادن پرها، صدا دراوردن و خوابیدن بر روی تخمهای گذاشته شده است. در هر دوره مرغ مادر میتواند بر روی ۱۲ تا ۱۴ تخم بخوابد اما برای راندمان هچ بالاتر بهتر است کمتر از ۱۰ عدد تخم مرغ زیر آن بگذاریم. در این دوره بهتراست به موارد زیر توجه کنیم:
غذا و آب باید نزدیک مرغ باشد.
مرغ مولد باید مورد بررسی قرار گیرد تا اطمینان حاصل شود که انگل خارجی ندارد.
هر تخمی که برای جوجه کشی نگهداری می شود باید در دمای بین ۱۲ تا ۱۴ درجه سانتی گراد، در رطوبت بالا بین ۷۵ تا ۸۵ درصد نگهداری شود و بیش از هفت روز نگهداری نشود.
تخمهای بارور که از جاهای دیگر میخواهند زیر مرغ گذاشته شوند بهتر است در هنگام شب زیر مرغ گذاشته شوند
جوجه کشی مصنوعی
این روش جوجه کشی توسط دستگاه جوجه کشی انجام میگردد. دستگاه جوجه کشی از لحاظ دما، رطوبت و چرخش شرایطی مشابه مادر فراهم میکند. این دستگاه ها در اندازه و ظرفیت های متفاوت وجود دارند فاکتوری که باعث ارزشمندی دستگاه میشود دقت و راندمان هچ بالا آن دستگاه است. در متن زیر به نکاتی که در هنگام جوجه کشی با دستگاه حائز اهمیت است می پردازیم.
نحوه نگهداری از تخم های نطفه دار در جوجه کشی
تخم های نطفه دار تخم هایی هستند که دارای سلول زنده هستند این سلول رشد میکند و در نهایت تبدیل به جوجه میشود از جمله عواملی که بر روی نطفه تاثیر گذار هستند می توان به: سن،نژاد،تغذیه،استرس های محیطی و سلامت پدر و مادر اشاره کرد.
جمع آوری تخم های نطفه دار از نکات بسیار مهم است و باید در نهایت دقت صورت گیرد. تخم ها باید پس از جمع آوری در دمای ۱۲ تا ۱۸ درجه و رطوبت ۷۵ درصد نگهداری شوند و روزانه باید چند بار چرخانده شوند تا نطفه به دیواره تخم نچسبد.
| عوامل مرتبط با دستگاه | عوامل مرتبط با محیط پرورش |
| بهداشت و نظافت دستگاه جوجه کشی دقت دستگاه در دوران ستر و هچر | سلامت گله بهداشت تخم ها محل نگهداری و ذخیره تخم ها تغذیه گله سلامت تخم ها |
دوره ی ستر جوجه کشی:
در طول این دوره تخم ها میچرخند و دما و رطوبت لازم برای رشد نطفه فراهم میشود مدت زمان این دوره در پرندگان مختلف با توجه به مدت زمان کل دوره متفاوت است. یکی از کارهای مهمی که در این دوره باید انجام گیرد نطفه سنجی است. بهترین زمان برای تطفه سنجی بین روزهای ۸ تا ۱۲ جوجه کشی است در نطفه سنجی مشخص میشود که در کدام یک از تخم ها جنین تشکل شده است و میتوانند تا پایان دوره در دستگاه باقی بمانند و کدام یک از آنها فاقد جنین هستند و باید از دستگاه خارج شوند
دوره ی هچر جوجه کشی :
در این دوره چرخش تخم ها متوقف میشود و رطوبت نسبت به دوره ی ستر بالا تر میرود تا پوسته ی تخم راحت تر بشکند. توجه داشته باشید که پس از هچ شدن جوجه ها مدتی آنها را در داخل دستگاه نگه دارید تا خشک شوند.
نگهداری از جوجه هایی هچ شده :
جوجه ها بعد از هچ، حداقل باید یک ساعت در داخل دستگاه باقی بمانند تا خشک شوند. جوجه هایی که خیس هستند به هیچ عنوان نباید از داخل دستگاه بیرون آورده شوند زیرا به سرعت دمای بدن آنها کاهش میابد و میمیرند. بهتر است جوجه ها را بین ۱۸ تا ۲۴ ساعت پس از اولین هچ از دستگاه خارج کنید. اگر در هنگام خارج کردن جوجه ها همچنان تخم ها در حال هچ شدن بودن به سرعت این کار را انجام دهید و در دستگاه را ببندید تا رطوبت و دما کاهش پیدا نکند.
جوجه ها پس از خارج شدن تا ۳ روز میتوانند از ذخایر بدن خود استفاده کنند اما به دلیل دمای بالای هچر و عدم نوشیدن آب بهتر است که پس از ۲۴ ساعت از دستگاه خارج شوند تا با مشکل کم آبی بدن مواجه نشوند.
پس از خارج کردن جوجه ها از دستگاه آن ها را در مکانی با دمای 35 درجه سانتیگراد قرار دهید همچنان میتوانید از مادر مصنوعی برای تامین گرما در فصل های سرد استفاده کنید.
پس از خارج کردن جوجه ها از دستگاه برای آنها آب و غذا بگذارید. بهتر است از غذای استارتر برای آن ها استفاده کنید تا احتیاجات غذایی آنها برای رشد کافی براورده شود. توجه داشته باشید که جوجه ها همیشه آب تمیز در اختیار داشته باشند تا از کم آبی بدن آنها جلوگیری شود.
نکاتی که در هنگام جوجه کشی باید به خاطر داشته باشید:
- دستگاه جوجه کشی را در اتاقی با دمای ثابت و به دور از تابش مستقیم نور خورشید قرار دهید
- دستگاه خود را حتما ضدعفونی کنید
- قبل از دست زدن به تخم ها حتما دست های خود را بشویید. آن ها را از میکروب ها و چربی ها دور نگه دارید
- در یک دوره ی جوجه کشی از تخم گونه هایی که طول دوره ی یکسان دارند استفاده کنید
- حتما به طور منظم رطوبت دستگاه را پک کنید و از پر بودن مخزن آب اطمینان حاصل کنید
- در دوره ی ستر حتما چک کنید که تخم ها در طول روز حداقل ۵ بار میچرخند
AgriLifeExtension.tamu.edu
http://extension.msstate.edu/content/chick-removal-hatchery
